در ساختمان های مسکونی چند طبقه و هر ساختمان چند طبقه دیگری مانند ساختمان های اداری، دانشگاهی، ورزشی و تجاری؛ اغلب اعضای ثابت و یا مراجعه کننده ها با یک چالشی به نام پله ها روبرو هستند. معمولا آسانسورها، بهترین راه حل خواهند بود.
از آنجایی که چنین واحدهایی برای نصب آسانسور هزینه قابل توجهی را در نظر می گیرند، طراحی، نصب و نگهداری آنها برای عملیات ساختمان و ایمنی عمومی، امری ضروری است. به همین جهت در این مقاله سعی می شود تا راهنمایی مناسب و کارگشایی جهت طراحی، خرید یا تعمیر آسانسور در اختیار کاربران گذاشته شود.
آسانسور چیست؟
فکر نمی کنم به صورت عامیانه احتیاجی به تعریف آسانسور باشد؛ اما بد نیست با تعریفی که دانشگاه کمبریج از آسانسور داشته است، آشنا شوید. دیکشنری آنلاین دانشگاه کمبریج در تعریف آسانسور در سایت خود آورده است: «قطعه ای از تجهیزات، معمولا به شکل یک اتاق کوچک که افراد یا کالاها را مستقیماً در ساختمان های بلند، بالا و پایین می برد.» و در تعریفی دیگر آورده است: «یک اتاق کوچک در یک ساختمان بلند که افراد یا کالاها را به سطوح مختلف ساختمان بالا و پایین می برد.
آشنایی با تاریخچه مختصری از آسانسور
در تاریخچه آسانسور گفته می شود که اولین آن توسط ارشمیدس، ۲۳۶ سال قبل از میلاد ساخته شده که نیروی آن توسط حیوانات تأمین می شده است. تا اینکه در سال ۱۷۴۳ میلادی به دستور لویی شانزدهم، در کاخ ورسای، یک آسانسور ابتدایی با نام «صندلی پرنده» طراحی و نصب گردید.
جالب است بدانید در سال ۱۸۷۵ در فروشگاه بزرگی در نیویورک، آسانسوری طراحی، نصب و به بهره برداری رسید؛ اما تنها با گذشت سه سال متوقف شد زیرا مردم از پذیرش آن خودداری کرده و همچنان از پله ها استفاده می کردند.
در اواسط قرن نوزدهم میلادی منبع انرژی آسانسورها، بخار آب بودند و به مرور زمان این آسانسورها تکمیل شده و به آسانسورهای امروزی تبدیل شدند.
تاریخچه ورود آسانسور به ایران
بعد از سیر تحولی که آسانسور داشت، نوبت نصب در ساختمان های مسکونی و سازمان ها رسید. در طی سفری که ناصرالدین شاه به فرنگ داشت، آسانسورها نظر ناصرالدین شاه را به خود جلب کردند.
پس از بازگشت به ایران، اولین آسانسور در کاخ گلستان نصب شد و در زمان احمد شاه نیز آسانسوری در پالایشگاه آبادان نصب گردید که متاسفانه در حال حاضر اثری از این آسانسورها باقی نمانده است.
آسانسورها به دلیل آسایشی که برای انسان ها فراهم می کنند، در ایران نیز با استقبال خوبی رو به رو شدند و کم کم به صنعت پررونقی مبدل گشت و زمان صنعتی شدن آسانسور در ایران را می توان به ۸۰ سال پیش نسبت داد.
البته همه آسانسورها با نیروی برق کار می کنند اما در صنعت آسانسور به این سه دسته اصلی تقسیم بندی می شوند. در ادامه این بخش با توضیح مختصری با هر یک از این آسانسورها تا حدودی آشنا می شوید:
۱. آسانسور کششی
این نوع از آسانسورها از نوع آسانسورهای برقی بوده و همان طور که از نام آسانسور کششی مشخص است، از ویژگی کششی توسط سیم بکسل ها استفاده می کنند تا کابین به حرکت در آید. در آسانسورهای کششی، عمده انرژی مورد نیاز توسط موتور آسانسور که در موتورخانه آسانسور تعبیه شده، تأمین می گردد و وزنه تعادل نیز به وسیله ایجاد اختلاف وزن سبب حرکت کابین می شود.
۲. آسانسور مغناطیسی
همان طور که از نام آسانسور مغناطیسی مشخص است، در این نوع از آسانسورها از انرژی مغناطیسی برای ایجاد حرکت کابین استفاده می شود. سیستم آسانسورهای مغناطیسی به گونه ای است که بدون استفاده از موتور و کابل کار می کنند.
۳. آسانسور پیچی
نوع دیگری از آسانسورهای برقی، آسانسورهای پیچی هستند که مناسب برای خانه هایی با حداکثر ۴ طبقه و فضایی محدود برای نصب آسانسور می باشند. ایمنی آسانسورهای پیچی به حدی بالاست که در اکثر موارد از این نوع آسانسور با عنوان آسانسورهای بدون سقوط یاد می کنند.
